(Άνοδος της μαγείας: Συναινετική πραγματικότητα,στάση εποχής,εμπειρία κορύφωσης, μοναδικότητα,επανάσταση στην αντίληψη)
Η συναινετική πραγματικότητα είναι η ύστατη κρυφή κοινωνία. Είναι τόσο κρυφή ώστε ακόμη και τα ίδια της τα μέλη δεν γνωρίζουν την ύπαρξη της. Η συναινετική πραγματικότητα είναι μία συνωμοσία για να συγκρατείται ο κόσμος ως έχει. Είναι τα μέσα με τα οποία επικοινωνούμε και συμφωνούμε στο πως έχουν τα πράγματα και πως πρέπει να είναι.
Όσο είναι ένα μοντέλο που λειτουργεί μία τέτοια αρχή είναι έγκυρη. Στο βαθμό όμως που ένα τέτοιο μοντέλο δεν είναι λειτουργικό, όπως στην παρούσα φάση που βρίσκεται στα όρια κατάρρευσης, η προαναφερόμενη συναίνεση είναι εξ' ορισμού άκυρη. Σε μία τέτοια περίπτωση είναι αρμοστό δικαίωμα και ευθύνη για κάθε σκεπτόμενο μέλος μίας τέτοιας συναίνεσης να ακυρώσει την συμμετοχή του και να προβάλλει μία νέα, ανώτερη και πληρέστερη αρχή για την πραγματικότητα.
Η απαγκίστρωση από τη συναινετική πραγματικότητα προϋποθέτει κίνηση έξω από τα γνωστά πλαίσια, έξω από τη κατεστημένη «λογική» και άρα είναι ένα είδος παραλογισμού ή σχιζοφρένειας. Αυτή η ασυμφωνία είναι το άλμα της φαντασίας προς την σκιαγράφηση της νέα θέσης. Στους μύθους που κατά τον Γιουνγκ είναι αποτυπώματα του συλλογικού ασυνειδήτου, η διαδικασία αυτή της ακροβασίας εμφανίζεται συχνά με αναφορές σε μαγείες, περίεργα σύμβολα / γεγονότα / αντικείμενα. Αυτά χρησιμοποιούνται για να μαρτυρήσουν ένα διαφορετικό τρόπο αντίληψ ης που βέβαια είναι αναδραστικά υποκείμενη στις αλλαγές των ερμηνειών τους. Η μαγεία στους μύθους, οι μεταφορές και οι αλληγορίες των παραδόσεων, χρησιμοποιήθηκαν εκεί ακριβώς όπου οι αστοιχείωτοι δεν μπορούσαν να ερμηνεύσουν καλύτερα τις τροπές αντίληψης. Τις τροπές από μία συναίνεση σε μία άλλη. Για τον Castaneda o πρωταρχικός στόχος της μαγείας είναι το σταμάτημα του κόσμου. Η λεγόμενη και «στάση εποχής» είναι μία στιγμή κατά την οποία η γνώση μας για τον μέχρι τώρα κόσμο καταρρέει. Δίχως αμφιβολία υπό αυτήν την έννοια ο κόσμος βαδίζει π ρος μία στάση εποχής.
Παγιδευμένος σε μία συναίνεση μόνο κατά το μέτρο που αυτός την ορίζει, ο σύγχρονος άνθρωπος είναι αντιμέτωπος με ένα σύστημα συμβόλων και μεταφορών που ωφελούν απλά ως ενδείξεις ή σημάδια προς μία υπέρτερη μυθική πραγματικότητα. Γεύεται τον ελάχιστο μύθο (με το μ μικρό) ως την ψευδαίσθηση του συναινετικού Μύθου/πραγματικότητας. Ο τελευταίος είναι και η πέτρα που πρέπει να σμιλέψει τον δικό του προσωπικό μύθο. Τα δικά του πιστεύω. Για αρκετές χιλιετίες βέβαια δε μπορεί ή αρνείται να σχηματίσει και να δημιουργήσει το προσωπικό του ψυ χικό ανάγλυφο. Το προσωπικό σύστημα φρονημάτων.
Ο σύγχρονος πολιτισμός έδωσε έμφαση στην «αλήθεια», είτε ανακαλυμμένη είτε αποκεκαλυμένη, που όμως πλέον φαίνεται πως φτάνει σε σημείο κορεσμού. Η «αλήθεια» φωνάζει από τα media, μπορεί κάποιος να την κάνει download σε gigabytes ή να τη διαβάσει στη ξαπλώστρα της παραλίας. Παρόλα αυτά ο άνθρωπος δε συγκινείται. Αυτό που λείπει δεν είναι η αλήθεια. Γιατί και αυτή πλέον γίνεται αντιληπτό πως είναι μέρος της συναίνεσης. Αυτό που λείπει είναι το νόημα. Ή καλύτερα ο τρόπος να δοθεί ένα νόημα. Η Αλήθεια είναι άπειρη όση η πληροφορία της ύπαρξης και σε όσε ς δόσεις και να δοθεί είναι άχρηστη χωρίς κάποια φόρμουλα που θα βοηθήσει τον καθένα να τη χωρέσει στα δικά του μέτρα. Είναι πολύ καλύτερα λοιπόν η «αλήθεια» να βρεθεί μέσα από προσωπικές εμπειρίες που δημιουργούν μια μόνιμη εντύπωση και αναπτύσσουν ατομικά ψυχικά φίλτρα δυναμικά προσαρμοσμένα στη ποσότητα αφομοίωσης. After all it's a matter of capacity.
Κάποιες φορές ο κόσμος μέσα στην άγνοια του στρέφεται προς την θρησκεία για νόημα. Και αυτό που παίρνει είναι περισσότερη αλήθεια. Κι άλλοτε στρέφεται προς την επιστήμη. Που του απαντά με αλήθεια αποτελούμενη από quartz και μποζόνια Higgs. Αμφότερες και οι δύο έχουν μία κάποια αξία αλλά τελικά δεν φτάνουν σε σύγκριση το νόημα που μπορεί να ενσταλάξει μία «μαγική διαδικασία» , όπως θα την έλεγε ο Castaneda, στις μικρές ιδιωτικές μας κολάσεις. Η μαγεία έχει εξοριστεί από την κουλτούρα.
Σκεφτόμαστε, μιλάμε, ζούμε με τους όρους που καθορίζουν άλλοι. «Πρέπει να σταματήσεις να μιλάς με τους όρους των μαύρων μάγων» προτρέπει ο Δον Χουάν τον Castaneda (ως χαρακτήρας στα βιβλία του Castaneda Ο Δον Χουάν είναι μία σημαντική φιγούρα που περιγράφεται ως ένας Ινδιάνος Γιάκι / σαμάνος / μάγος). Ποιοι είναι οι μαύροι μάγοι; Αυτοί που στερούν από τους ανθρώπους τη μαγεία. Αυτοί που καθορίζουν τις λέξεις και τον τρόπο που μιλάμε. Τον τρόπο που ζούμε. Έχουμε ανταλλάξει ένα κόσμο με όνειρα με την άνεση του κλουβιού της καθημερινότητας. Έχ ουμε πιστέψει πως η ελευθερία είναι το αντίθετο των αναγκών μας και πως οι τροπές συνείδησης και οι κατακτήσεις της αλήθειας είναι κάτι παραμυθένιο.
«Δε μπορούμε να μιλήσουμε για τους άλλους με τους όρους τους δικούς τους» θα έλεγε ο Μαρξ. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για τους ίδιους μας τους εαυτούς. Ταυτιζόμαστε με τους ανθρώπους που μας περιβάλλουν. Κι έτσι υπάρχει κρίση σε όλες τις εκδηλώσεις της κοινωνικής ζωής καθώς έχουν διαρρηχθεί όλες εκείνες οι ψυχικές και κοινωνικές προϋποθέσεις που επιτρέπουν την ολιστική πρόσληψη του λόγου, της τέχνης και εν τέλει της ζωής. Έχει εξοβελιστεί ο χρωματισμός των βιωμάτων, η παραγωγική παρέκκλιση, η γόνιμη αντίδραση, η δημιουργικότητα, η φαντασία. Ο λόγος φθίνει και η τέχνη φαστφουντοποιείται. Αποκλείστηκε ο τρόπος και κατά συνέπεια το νόημα. Η ζωή καταλήγει να είναι μία παράσταση με προσχεδιασμένους ρόλους. Μία παράσταση που οδηγεί στο βρικολάκιασμα της θέλησης της ίδιας της ύπαρξης.
Η αποδοχή ή συρροή του ενός προσθέτει ή αφαιρεί στις φαντασιακές σημασίες του συνόλου. Σχηματίζει το ερμηνευτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο τα γεγονότα αποκτούν «αντικειμενική» αξία. Κατά το Γιουνκ ο άνθρωπος κληρονομεί από το συλλογικό ασυνείδητο τα αρχέτυπα που σχηματίζει ο ίδιος. Στο Καστοριάδη το κοινωνικό φαντασιακό αντιστοιχεί στη κοινωνική ικανότητα οντογένεσης. Όλα αυτά συνηγορούν στο ότι ο σύγχρονος άνθρωπος είναι δεσμευμένος με μία συναίνεση μόνο στο μέτρο που αυτός την ορίζει.
Είναι γνωστή η ιστορία με τις καραβέλες του Κολόμβου και τους ιθαγενείς. Όταν αυτές προσέγγιζαν τις ακτές των ιθαγενών της Αμερικής συνέβη το εξής αξιόλογο. Οι ιθαγενείς ήταν ικανοί να δουν τους εξερευνητές και τις βάρκες τους αλλά όχι και τις καραβέλες. Αν και αυτές βρίσκονταν αρκετά κοντά στην ακτή, τους ήταν αόρατες γιατί δεν υπήρχε το κατάλληλο ερμηνευτικό πλαίσιο. Ο σαμάνος της φυλής πήγαινε κάθε μέρα και κοίταζε τον ορίζοντα προσπαθώντας να καταλάβει από πού ήρθαν οι λευκοί και τελικά έχοντας παρατηρήσει κάποιους κυματισμούς που δεν εξηγούνται από τον καιρό κατάφερε να διακρίνει τις καραβέλες. Έχοντας έτσι μπολιάσει τη συλλογική αόρατη δεξαμενή σημασιών κι έπειτα από εξηγήσεις και παροτρύνσεις κατάφεραν και οι υπόλοιποι ιθαγενείς να δουν τις καραβέλες που ήταν σε απόσταση όρασης από καιρό. Δύο τινά καταδεικνύονται εδώ. Η ύπαρξη ερμηνευτικού πλαισίου πάνω στο οποίο βασίζεται η συναινετική πραγματικότητα και η ύπαρξη του συλλογικού νου των Ινδιάνων. Αρκούσε ο ένας, ο πιο «προχωρημένος» να κάνει την τροπή ώστε να μεταδοθεί αυτή και στους υπόλοιπους.
Η μελέτη ιθαγενών σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου έδειξε ότι πρέσβευαν τις ίδιες βασικές δοξασίες και χρησιμοποιούσαν τις ίδιες βασικές μεθόδους. Η «μαγεία», οι «τελετουργίες» ήταν ένας τρόπος σύνδεσης με τη φύση. Αν ήταν αναποτελεσματική γιατί δεν εγκαταλείφθηκε για χιλιάδες χρόνια; Υπάρχει μία παρεξήγηση εδώ. Η αντίληψη της πραγματικότητας ήταν διαφορετική. Το ίδιο και του χρόνου. Υπήρχε μία αίσθηση ενότητας και η εντύπωση συμμετοχής σε ένα ενιαίο οργανισμό. Η μαγεία ήταν ένα είδος τηλεπάθειας της σύγχρονης ορολογίας. Ένα είδος ενόρασης. Ένα διαφορετικό αντιληπτικό σύστημα. «Προφανώς αυτοί (οι Ινδιάνοι) βίωναν το συλλογικό ασυνείδητο ως άμεση πραγματικότητα και όχι ως διανοητικό κατασκεύασμα» γράφει ο Andrew Weil ερευνητής του Χάρβαρντ.
Δεν είναι τυχαίο πως τέτοιοι τρόποι εκδήλωσης έχουν χαρακτηριστεί ως αποτελέσματα λειτουργίας του δεξιού ημισφαιρίου του εγκεφάλου. Κάπου στη πορεία της ιστορίας κάποιες εκδηλώσεις του δεξιού ημισφαιρίου εξοστρακίστηκαν από άλλες του αριστερού. Ήρθε η αριστεροεγκεφαλική έκρηξη της ανάλυσης και της λογικής να αντικαταστήσει τους τρόπους της «συγχρονικής» αντίληψης του απώτερου παρελθόντος. Κάποιοι αυτή την απώλεια της επαφής με το δεξιό ημισφαίριο, το ποιητικό και παράλογο, την παρομοίασαν με βύθιση ή πτώση. Ο άνθρωπος παγιδ εύτηκε σε μία «περιορισμένη» μορφή συνείδησης.
Η θρησκευτική του παρόρμηση που δεν ήταν παρά η δίψα του να ανακαλύψει όλα τα μυστικά του κόσμου, ερχόμενος σε επαφή με τους ρυθμούς και τις αρμονίες των ενεργειών του σύμπαντος, έχασε τον προσανατολισμό της στο τρόπο και στο βίωμα που καθιστούσε μία διεργασία ιερή ή μαγική. Αντικαταστάθηκε από στατικούς κανόνες που ακρωτηρίασαν την πνευματικότητα. Σιγά σιγά ξεχάστηκε πως το άτομο είναι ένας κόμβος ενός πυκνού δικτύου ενέργειας.
Η θρησκεία κάποτε ήταν ο τρόπος που ταυτιζόταν με τη γνώση. Τροπογνώση. Τώρα η αίσθηση ελέγχου του κυρίαρχου αριστερού ημισφαιρίου δημιουργεί μία αποστασιοποίηση από τον τρόπο και μία αλαζονεία παντογνωσίας. Ο «πολυχρονικός χρόνος» των ιθαγενών όπως αναφέρθηκε από τον ανθρωπολόγο Edward T.Hall, ή το «αιώνιο παρόν» του Colin Wilson, έδωσε τη θέση του στο μονοχρονικό χρόνο του δυτικού πολιτισμού που συνεχίζει να τον βυθίζει ταχύτερα στη κίνηση της ιστορίας. Ειρωνικά και αναπόφευκτα η συσσώρευση της ιστορίας οδηγεί στη κάθοδο ενός πεπληρωμένου φρέατος που θα ξανασυμπυκνώσει σε ένα μοναδικό συμβάν –εμπειρία κορύφωσης- την αίσθηση της μοναδικότητας (singularity). Η συμπίεση της εκδήλωσης του δεξιού ημισφαιρίου δε μπορεί παρά να μην προκαλέσει την ορμητική επιστροφή του σε μία «στάση εποχής».
Δεν συνηγορώ υπέρ κάποιας επιστροφής σε κάποια άλλου τύπου μαγική αντίληψη-συνείδηση του χρόνου, του κόσμου, του εαυτού. Η «λογική» του αριστερού εγκεφαλικού ημισφαιρίου υπηρέτησε εξαίσια τον άνθρωπο τα τελευταία χιλιάδες χρόνια απλά φαίνεται πλέον το κοινωνικό εκκρεμές να συγκλίνει προς μία εξισορρόπηση μεταξύ των διαφόρων διαστάσεων της πραγματικότητας. Και αυτό γιατί ο δυτικός νους έχει φτάσει σε σημείο κατακερματισμού. Η συνείδηση του αριστερού ημισφαιρίου καθηλώνει σε ένα σύμπαν μουντό και ανιαρό. Η θετικιστική αίσθ� �ση του χρόνου έχει ανάγκη την αντίθετη βαθιά βιωμένη σχέση μαζί του. Μόνο έτσι θα επιτραπεί αυτό που οι Ινδιάνοι ένοιωθαν ως εμπειρική επιβράδυνση του χρόνου, ένωση και συγχρονικότητα. Ο Γιουνκ αναφερόμενος στην συγχρονικότητα την αποκάλεσε «μη αιτιατή συνδετική αρχή». Το τι σημαίνει αυτό ίσως το εξηγεί καλύτερα η ερώτηση του Αγίου Αυγουστίνου. «Τι είναι ο χρόνος? Όταν δε σκέπτομαι γνωρίζω την απάντηση». Ρωτώντας δηλαδή ο άνθρωπος του αριστερού ημισφαιρίου ξέχασε το «ρυθμό της ζωής».
Αν θεωρήσει κανείς πως κύριο χαρακτηριστικό της φύσης είναι η διαρκής διακύμανση της και άρα η «πτώση» του ανθρώπου ήταν αναπόφευκτη καθώς η «συλλογική συνείδηση» είχε φτάσει σε κάποιο όριο, εξίσου αναμενόμενη πρέπει να θεωρείται και η επόμενη αλλαγή. Και η αλήθεια είναι ότι ήδη συμβαίνει.
Ο παγιδευμένος στη συνείδηση του αριστερού ημισφαιρίου «πεπτωκός άνθρωπος», βυθισμένος στην αλυσίδα ερωτήσεων και αναλύσεων που τον αποξένωσαν από την «πρωτόγονη μαγεία», έχει αρχίσει να αναστοχάζεται την μυθοποιητική του σκέψη, το ίδιο και την τεχνοκρατική, και είναι ήδη σε τροχιά προς ένα σημείο τομής. Δεν μπορεί να κάνει αλλιώς τη στιγμή που η προϊούσα αποσύνθεση της τωρινής συναινετικής πραγματικότητας είναι κάτι παραπάνω από εμφανής. Αυτό που καλείται να συλλάβει είναι ένα πολιτισμό μέσω πια της επανάστασης στην αντίληψη. < b>Επανάσταση με σκοπό τον τρόπο. Καλείται να ενώσει τα δεξιόστροφα μοντέλα της συναδελφικότητας με τα αριστερόστροφα της κυριαρχίας. Καλείται να σχηματίσει ένα ισορροπημένο σύστημα από πιστεύω το οποίο θα το ζει όσο το εξηγεί.
Και τότε εναπόκειται στον ίδιο να χρησιμοποιήσει αυτά τα πιστεύω ώστε να προετοιμαστεί για τον θάνατο. Ακόμη και το «παράλογο» δεξιό ημισφαίριο γνωρίζει πως δε μπορεί να γίνει το άλμα πάνω από την άβυσσο του θανάτου. Είναι πολύ μεγάλη. Αντί αυτού πρέπει να κατασκευαστεί μία γέφυρα κι ας είναι γνωστό πως ποτέ δε θα φτάσει ώστε να γίνει το άλμα πάνω από την άβυσσο. Ξεκινώντας με την ελπίδα ότι μπορεί να φτάσει αρκετά μακριά ώστε να γίνει το άλμα στην αιωνιότητα, ο άνθρωπος ίσως και να ξεπεράσει την ναρκισσιστική ανάγκη για διαιώνιση τ� �ς ταυτότητας στους πρόποδες μίας μαγικής συνεχούς μεταμόρφωσης. Προτιμότερο δε βρίσκετε?
Η συναινετική πραγματικότητα είναι η ύστατη κρυφή κοινωνία. Είναι τόσο κρυφή ώστε ακόμη και τα ίδια της τα μέλη δεν γνωρίζουν την ύπαρξη της. Η συναινετική πραγματικότητα είναι μία συνωμοσία για να συγκρατείται ο κόσμος ως έχει. Είναι τα μέσα με τα οποία επικοινωνούμε και συμφωνούμε στο πως έχουν τα πράγματα και πως πρέπει να είναι.
Όσο είναι ένα μοντέλο που λειτουργεί μία τέτοια αρχή είναι έγκυρη. Στο βαθμό όμως που ένα τέτοιο μοντέλο δεν είναι λειτουργικό, όπως στην παρούσα φάση που βρίσκεται στα όρια κατάρρευσης, η προαναφερόμενη συναίνεση είναι εξ' ορισμού άκυρη. Σε μία τέτοια περίπτωση είναι αρμοστό δικαίωμα και ευθύνη για κάθε σκεπτόμενο μέλος μίας τέτοιας συναίνεσης να ακυρώσει την συμμετοχή του και να προβάλλει μία νέα, ανώτερη και πληρέστερη αρχή για την πραγματικότητα.
Η απαγκίστρωση από τη συναινετική πραγματικότητα προϋποθέτει κίνηση έξω από τα γνωστά πλαίσια, έξω από τη κατεστημένη «λογική» και άρα είναι ένα είδος παραλογισμού ή σχιζοφρένειας. Αυτή η ασυμφωνία είναι το άλμα της φαντασίας προς την σκιαγράφηση της νέα θέσης. Στους μύθους που κατά τον Γιουνγκ είναι αποτυπώματα του συλλογικού ασυνειδήτου, η διαδικασία αυτή της ακροβασίας εμφανίζεται συχνά με αναφορές σε μαγείες, περίεργα σύμβολα / γεγονότα / αντικείμενα. Αυτά χρησιμοποιούνται για να μαρτυρήσουν ένα διαφορετικό τρόπο αντίληψ ης που βέβαια είναι αναδραστικά υποκείμενη στις αλλαγές των ερμηνειών τους. Η μαγεία στους μύθους, οι μεταφορές και οι αλληγορίες των παραδόσεων, χρησιμοποιήθηκαν εκεί ακριβώς όπου οι αστοιχείωτοι δεν μπορούσαν να ερμηνεύσουν καλύτερα τις τροπές αντίληψης. Τις τροπές από μία συναίνεση σε μία άλλη. Για τον Castaneda o πρωταρχικός στόχος της μαγείας είναι το σταμάτημα του κόσμου. Η λεγόμενη και «στάση εποχής» είναι μία στιγμή κατά την οποία η γνώση μας για τον μέχρι τώρα κόσμο καταρρέει. Δίχως αμφιβολία υπό αυτήν την έννοια ο κόσμος βαδίζει π ρος μία στάση εποχής.
Παγιδευμένος σε μία συναίνεση μόνο κατά το μέτρο που αυτός την ορίζει, ο σύγχρονος άνθρωπος είναι αντιμέτωπος με ένα σύστημα συμβόλων και μεταφορών που ωφελούν απλά ως ενδείξεις ή σημάδια προς μία υπέρτερη μυθική πραγματικότητα. Γεύεται τον ελάχιστο μύθο (με το μ μικρό) ως την ψευδαίσθηση του συναινετικού Μύθου/πραγματικότητας. Ο τελευταίος είναι και η πέτρα που πρέπει να σμιλέψει τον δικό του προσωπικό μύθο. Τα δικά του πιστεύω. Για αρκετές χιλιετίες βέβαια δε μπορεί ή αρνείται να σχηματίσει και να δημιουργήσει το προσωπικό του ψυ χικό ανάγλυφο. Το προσωπικό σύστημα φρονημάτων.
Ο σύγχρονος πολιτισμός έδωσε έμφαση στην «αλήθεια», είτε ανακαλυμμένη είτε αποκεκαλυμένη, που όμως πλέον φαίνεται πως φτάνει σε σημείο κορεσμού. Η «αλήθεια» φωνάζει από τα media, μπορεί κάποιος να την κάνει download σε gigabytes ή να τη διαβάσει στη ξαπλώστρα της παραλίας. Παρόλα αυτά ο άνθρωπος δε συγκινείται. Αυτό που λείπει δεν είναι η αλήθεια. Γιατί και αυτή πλέον γίνεται αντιληπτό πως είναι μέρος της συναίνεσης. Αυτό που λείπει είναι το νόημα. Ή καλύτερα ο τρόπος να δοθεί ένα νόημα. Η Αλήθεια είναι άπειρη όση η πληροφορία της ύπαρξης και σε όσε ς δόσεις και να δοθεί είναι άχρηστη χωρίς κάποια φόρμουλα που θα βοηθήσει τον καθένα να τη χωρέσει στα δικά του μέτρα. Είναι πολύ καλύτερα λοιπόν η «αλήθεια» να βρεθεί μέσα από προσωπικές εμπειρίες που δημιουργούν μια μόνιμη εντύπωση και αναπτύσσουν ατομικά ψυχικά φίλτρα δυναμικά προσαρμοσμένα στη ποσότητα αφομοίωσης. After all it's a matter of capacity.
Κάποιες φορές ο κόσμος μέσα στην άγνοια του στρέφεται προς την θρησκεία για νόημα. Και αυτό που παίρνει είναι περισσότερη αλήθεια. Κι άλλοτε στρέφεται προς την επιστήμη. Που του απαντά με αλήθεια αποτελούμενη από quartz και μποζόνια Higgs. Αμφότερες και οι δύο έχουν μία κάποια αξία αλλά τελικά δεν φτάνουν σε σύγκριση το νόημα που μπορεί να ενσταλάξει μία «μαγική διαδικασία» , όπως θα την έλεγε ο Castaneda, στις μικρές ιδιωτικές μας κολάσεις. Η μαγεία έχει εξοριστεί από την κουλτούρα.
Σκεφτόμαστε, μιλάμε, ζούμε με τους όρους που καθορίζουν άλλοι. «Πρέπει να σταματήσεις να μιλάς με τους όρους των μαύρων μάγων» προτρέπει ο Δον Χουάν τον Castaneda (ως χαρακτήρας στα βιβλία του Castaneda Ο Δον Χουάν είναι μία σημαντική φιγούρα που περιγράφεται ως ένας Ινδιάνος Γιάκι / σαμάνος / μάγος). Ποιοι είναι οι μαύροι μάγοι; Αυτοί που στερούν από τους ανθρώπους τη μαγεία. Αυτοί που καθορίζουν τις λέξεις και τον τρόπο που μιλάμε. Τον τρόπο που ζούμε. Έχουμε ανταλλάξει ένα κόσμο με όνειρα με την άνεση του κλουβιού της καθημερινότητας. Έχ ουμε πιστέψει πως η ελευθερία είναι το αντίθετο των αναγκών μας και πως οι τροπές συνείδησης και οι κατακτήσεις της αλήθειας είναι κάτι παραμυθένιο.
«Δε μπορούμε να μιλήσουμε για τους άλλους με τους όρους τους δικούς τους» θα έλεγε ο Μαρξ. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για τους ίδιους μας τους εαυτούς. Ταυτιζόμαστε με τους ανθρώπους που μας περιβάλλουν. Κι έτσι υπάρχει κρίση σε όλες τις εκδηλώσεις της κοινωνικής ζωής καθώς έχουν διαρρηχθεί όλες εκείνες οι ψυχικές και κοινωνικές προϋποθέσεις που επιτρέπουν την ολιστική πρόσληψη του λόγου, της τέχνης και εν τέλει της ζωής. Έχει εξοβελιστεί ο χρωματισμός των βιωμάτων, η παραγωγική παρέκκλιση, η γόνιμη αντίδραση, η δημιουργικότητα, η φαντασία. Ο λόγος φθίνει και η τέχνη φαστφουντοποιείται. Αποκλείστηκε ο τρόπος και κατά συνέπεια το νόημα. Η ζωή καταλήγει να είναι μία παράσταση με προσχεδιασμένους ρόλους. Μία παράσταση που οδηγεί στο βρικολάκιασμα της θέλησης της ίδιας της ύπαρξης.
Η αποδοχή ή συρροή του ενός προσθέτει ή αφαιρεί στις φαντασιακές σημασίες του συνόλου. Σχηματίζει το ερμηνευτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο τα γεγονότα αποκτούν «αντικειμενική» αξία. Κατά το Γιουνκ ο άνθρωπος κληρονομεί από το συλλογικό ασυνείδητο τα αρχέτυπα που σχηματίζει ο ίδιος. Στο Καστοριάδη το κοινωνικό φαντασιακό αντιστοιχεί στη κοινωνική ικανότητα οντογένεσης. Όλα αυτά συνηγορούν στο ότι ο σύγχρονος άνθρωπος είναι δεσμευμένος με μία συναίνεση μόνο στο μέτρο που αυτός την ορίζει.
Είναι γνωστή η ιστορία με τις καραβέλες του Κολόμβου και τους ιθαγενείς. Όταν αυτές προσέγγιζαν τις ακτές των ιθαγενών της Αμερικής συνέβη το εξής αξιόλογο. Οι ιθαγενείς ήταν ικανοί να δουν τους εξερευνητές και τις βάρκες τους αλλά όχι και τις καραβέλες. Αν και αυτές βρίσκονταν αρκετά κοντά στην ακτή, τους ήταν αόρατες γιατί δεν υπήρχε το κατάλληλο ερμηνευτικό πλαίσιο. Ο σαμάνος της φυλής πήγαινε κάθε μέρα και κοίταζε τον ορίζοντα προσπαθώντας να καταλάβει από πού ήρθαν οι λευκοί και τελικά έχοντας παρατηρήσει κάποιους κυματισμούς που δεν εξηγούνται από τον καιρό κατάφερε να διακρίνει τις καραβέλες. Έχοντας έτσι μπολιάσει τη συλλογική αόρατη δεξαμενή σημασιών κι έπειτα από εξηγήσεις και παροτρύνσεις κατάφεραν και οι υπόλοιποι ιθαγενείς να δουν τις καραβέλες που ήταν σε απόσταση όρασης από καιρό. Δύο τινά καταδεικνύονται εδώ. Η ύπαρξη ερμηνευτικού πλαισίου πάνω στο οποίο βασίζεται η συναινετική πραγματικότητα και η ύπαρξη του συλλογικού νου των Ινδιάνων. Αρκούσε ο ένας, ο πιο «προχωρημένος» να κάνει την τροπή ώστε να μεταδοθεί αυτή και στους υπόλοιπους.
Η μελέτη ιθαγενών σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου έδειξε ότι πρέσβευαν τις ίδιες βασικές δοξασίες και χρησιμοποιούσαν τις ίδιες βασικές μεθόδους. Η «μαγεία», οι «τελετουργίες» ήταν ένας τρόπος σύνδεσης με τη φύση. Αν ήταν αναποτελεσματική γιατί δεν εγκαταλείφθηκε για χιλιάδες χρόνια; Υπάρχει μία παρεξήγηση εδώ. Η αντίληψη της πραγματικότητας ήταν διαφορετική. Το ίδιο και του χρόνου. Υπήρχε μία αίσθηση ενότητας και η εντύπωση συμμετοχής σε ένα ενιαίο οργανισμό. Η μαγεία ήταν ένα είδος τηλεπάθειας της σύγχρονης ορολογίας. Ένα είδος ενόρασης. Ένα διαφορετικό αντιληπτικό σύστημα. «Προφανώς αυτοί (οι Ινδιάνοι) βίωναν το συλλογικό ασυνείδητο ως άμεση πραγματικότητα και όχι ως διανοητικό κατασκεύασμα» γράφει ο Andrew Weil ερευνητής του Χάρβαρντ.
Δεν είναι τυχαίο πως τέτοιοι τρόποι εκδήλωσης έχουν χαρακτηριστεί ως αποτελέσματα λειτουργίας του δεξιού ημισφαιρίου του εγκεφάλου. Κάπου στη πορεία της ιστορίας κάποιες εκδηλώσεις του δεξιού ημισφαιρίου εξοστρακίστηκαν από άλλες του αριστερού. Ήρθε η αριστεροεγκεφαλική έκρηξη της ανάλυσης και της λογικής να αντικαταστήσει τους τρόπους της «συγχρονικής» αντίληψης του απώτερου παρελθόντος. Κάποιοι αυτή την απώλεια της επαφής με το δεξιό ημισφαίριο, το ποιητικό και παράλογο, την παρομοίασαν με βύθιση ή πτώση. Ο άνθρωπος παγιδ εύτηκε σε μία «περιορισμένη» μορφή συνείδησης.
Η θρησκευτική του παρόρμηση που δεν ήταν παρά η δίψα του να ανακαλύψει όλα τα μυστικά του κόσμου, ερχόμενος σε επαφή με τους ρυθμούς και τις αρμονίες των ενεργειών του σύμπαντος, έχασε τον προσανατολισμό της στο τρόπο και στο βίωμα που καθιστούσε μία διεργασία ιερή ή μαγική. Αντικαταστάθηκε από στατικούς κανόνες που ακρωτηρίασαν την πνευματικότητα. Σιγά σιγά ξεχάστηκε πως το άτομο είναι ένας κόμβος ενός πυκνού δικτύου ενέργειας.
Η θρησκεία κάποτε ήταν ο τρόπος που ταυτιζόταν με τη γνώση. Τροπογνώση. Τώρα η αίσθηση ελέγχου του κυρίαρχου αριστερού ημισφαιρίου δημιουργεί μία αποστασιοποίηση από τον τρόπο και μία αλαζονεία παντογνωσίας. Ο «πολυχρονικός χρόνος» των ιθαγενών όπως αναφέρθηκε από τον ανθρωπολόγο Edward T.Hall, ή το «αιώνιο παρόν» του Colin Wilson, έδωσε τη θέση του στο μονοχρονικό χρόνο του δυτικού πολιτισμού που συνεχίζει να τον βυθίζει ταχύτερα στη κίνηση της ιστορίας. Ειρωνικά και αναπόφευκτα η συσσώρευση της ιστορίας οδηγεί στη κάθοδο ενός πεπληρωμένου φρέατος που θα ξανασυμπυκνώσει σε ένα μοναδικό συμβάν –εμπειρία κορύφωσης- την αίσθηση της μοναδικότητας (singularity). Η συμπίεση της εκδήλωσης του δεξιού ημισφαιρίου δε μπορεί παρά να μην προκαλέσει την ορμητική επιστροφή του σε μία «στάση εποχής».
Δεν συνηγορώ υπέρ κάποιας επιστροφής σε κάποια άλλου τύπου μαγική αντίληψη-συνείδηση του χρόνου, του κόσμου, του εαυτού. Η «λογική» του αριστερού εγκεφαλικού ημισφαιρίου υπηρέτησε εξαίσια τον άνθρωπο τα τελευταία χιλιάδες χρόνια απλά φαίνεται πλέον το κοινωνικό εκκρεμές να συγκλίνει προς μία εξισορρόπηση μεταξύ των διαφόρων διαστάσεων της πραγματικότητας. Και αυτό γιατί ο δυτικός νους έχει φτάσει σε σημείο κατακερματισμού. Η συνείδηση του αριστερού ημισφαιρίου καθηλώνει σε ένα σύμπαν μουντό και ανιαρό. Η θετικιστική αίσθ� �ση του χρόνου έχει ανάγκη την αντίθετη βαθιά βιωμένη σχέση μαζί του. Μόνο έτσι θα επιτραπεί αυτό που οι Ινδιάνοι ένοιωθαν ως εμπειρική επιβράδυνση του χρόνου, ένωση και συγχρονικότητα. Ο Γιουνκ αναφερόμενος στην συγχρονικότητα την αποκάλεσε «μη αιτιατή συνδετική αρχή». Το τι σημαίνει αυτό ίσως το εξηγεί καλύτερα η ερώτηση του Αγίου Αυγουστίνου. «Τι είναι ο χρόνος? Όταν δε σκέπτομαι γνωρίζω την απάντηση». Ρωτώντας δηλαδή ο άνθρωπος του αριστερού ημισφαιρίου ξέχασε το «ρυθμό της ζωής».
Αν θεωρήσει κανείς πως κύριο χαρακτηριστικό της φύσης είναι η διαρκής διακύμανση της και άρα η «πτώση» του ανθρώπου ήταν αναπόφευκτη καθώς η «συλλογική συνείδηση» είχε φτάσει σε κάποιο όριο, εξίσου αναμενόμενη πρέπει να θεωρείται και η επόμενη αλλαγή. Και η αλήθεια είναι ότι ήδη συμβαίνει.
Ο παγιδευμένος στη συνείδηση του αριστερού ημισφαιρίου «πεπτωκός άνθρωπος», βυθισμένος στην αλυσίδα ερωτήσεων και αναλύσεων που τον αποξένωσαν από την «πρωτόγονη μαγεία», έχει αρχίσει να αναστοχάζεται την μυθοποιητική του σκέψη, το ίδιο και την τεχνοκρατική, και είναι ήδη σε τροχιά προς ένα σημείο τομής. Δεν μπορεί να κάνει αλλιώς τη στιγμή που η προϊούσα αποσύνθεση της τωρινής συναινετικής πραγματικότητας είναι κάτι παραπάνω από εμφανής. Αυτό που καλείται να συλλάβει είναι ένα πολιτισμό μέσω πια της επανάστασης στην αντίληψη. < b>Επανάσταση με σκοπό τον τρόπο. Καλείται να ενώσει τα δεξιόστροφα μοντέλα της συναδελφικότητας με τα αριστερόστροφα της κυριαρχίας. Καλείται να σχηματίσει ένα ισορροπημένο σύστημα από πιστεύω το οποίο θα το ζει όσο το εξηγεί.
Και τότε εναπόκειται στον ίδιο να χρησιμοποιήσει αυτά τα πιστεύω ώστε να προετοιμαστεί για τον θάνατο. Ακόμη και το «παράλογο» δεξιό ημισφαίριο γνωρίζει πως δε μπορεί να γίνει το άλμα πάνω από την άβυσσο του θανάτου. Είναι πολύ μεγάλη. Αντί αυτού πρέπει να κατασκευαστεί μία γέφυρα κι ας είναι γνωστό πως ποτέ δε θα φτάσει ώστε να γίνει το άλμα πάνω από την άβυσσο. Ξεκινώντας με την ελπίδα ότι μπορεί να φτάσει αρκετά μακριά ώστε να γίνει το άλμα στην αιωνιότητα, ο άνθρωπος ίσως και να ξεπεράσει την ναρκισσιστική ανάγκη για διαιώνιση τ� �ς ταυτότητας στους πρόποδες μίας μαγικής συνεχούς μεταμόρφωσης. Προτιμότερο δε βρίσκετε?
Κίνηση Ιδεών
Πηγή: http://www.ramnousia.com/
No comments:
Post a Comment